Fife, İskoçya’da doğdu. 1982 yılında Edinburgh Üniversitesinden mezun oldu. “Rebus” serisiyle başarıya ulaşmadan önce üzüm toplayıcısı, çoban, vergi memuru olarak çalıştı. 1986 yılında evlendikten sonra, kısa bir süre Londra’da ve Fransa’da yaşayıp tekrar Edinburgh’a döndü. Yazdığı ilk kitabı Summer Rites basılmasa da ikinci kitabı The Flood 1986’da basıldı. “Rebus” serisinin ilk kitabı Düğümler ve Haçlar ise 1987 yılında yayımlandı. Kısa sürede büyük başarıya ulaşan “Rebus” serisi o günden bu yana yirmi iki dile çevrildi ve birçok ülkede çok satanlar listesinde yer aldı. Yayımlanan daha pek çok kitabının yanı sıra, “Jack Harvey” takma adıyla yazdığı romanları da vardır. Black and Blue romanıyla, 1997’de edebiyat dalında CWA Macallan Altın Kama’sının
sahibi oldu. Ayrıca Edgar ve Anthony ödüllerinde adaylar arasına girerek finale kaldı. Edinburgh Üniversitesinden Yılın Mezunu ödülünü alan Ian Rankin, 1999, 2001 ve 2003 yıllarında Abertay
Dundee Üniversitesi, St. Andrews Üniversitesi ve Edinburgh Üniversitesinden üç fahri doktorluk unvanı aldı. Ian Rankin eşi ve iki oğluyla birlikte Edinburgh’da yaşıyor.